Vegen over sokken

De voorwaarden van het vegen over de sokken in woedoe
Voorwaarden voor het vegen over de sokken | Fitrah Tawheed

Voorwaarden van het vegen over sokken

Het is een bevestigde Sunnah van de Profeet (ﷺ) om over sokken te vegen in woedoe. Het is de moslim hierdoor makkelijker gemaakt om woedoe te verrichten wanneer hij zijn sokken niet uit kan doen.

Het vegen over de sokken kent verschillende voorwaarden. Er dient hier aan gehouden te worden om de woedoe en het gebed geldig uit te kunnen voeren.

In dit artikel lees je de voorwaarden van het vegen over sokken van leer (khoeffayn). Ook gelden deze voorwaarden voor schoenen en dikke sokken zoals pantoffels. Deze voorwaarden zijn volgens de bronnen en bewijzen vastgesteld.

1. Vegen over de bovenkant

Om met geldigheid over de sokken te kunnen vegen, dient het over de bovenkant te worden gedaan. Je veegt dus niet aan de onderkant, zolen of bij de hielen van de sok.

Men veegt met één keer vanaf de toppen van de tenen, totaan het begin van de scheen, zonder weer terug te gaan.

Dit zien we terug in een overlevering van de metgezel 'Ali. Hij leverde over dat er over de bovenkant van de sok gevegen dient te worden.

'Ali ibn Abu Talib zei: "Als de religie gebaseerd zou zijn op meningen, zou het logischer zijn geweest om de onderkant van de sok te vegen in plaats van de bovenkant, maar ik heb de Boodschapper van Allah (ﷺ) over de bovenkant van zijn sokken zien vegen." [Sunan Abi Dawud 162]

2. Na de voeten al te hebben gewassen in woedoe

De moslim draagt de sokken waar hij over wil vegen in een staat van reinheid. Hij dient de sokken dus pas te dragen wanneer hij de woedoe al volledig heeft verricht.

Nadat hij de woedoe heeft verricht, draagt hij de sokken. Als de woedoe wordt verbroken, dan veegt hij vervolgens over de sokken en hoeft hij niet zijn voeten te wassen.

Al-Mughirah ibn Shu'bah overleverde: Ik was op reis met de Profeet (ﷺ) en ik stak mijn hand uit om zijn leren sokken uit te trekken. De Profeet zei: "Laat ze aan, want ik heb ze in een staat van reinheid gedragen." Daarna veegde de Profeet over hen tijdens de woedoe. [Sahih Bukhari 203, Sahih Muslim 274]

3. Niet in een staat van Janabah

Het is niet mogelijk om over de sokken te vegen in een staat van Janabah (grote onreinheid). Diegene dient dan de Ghusl (grote wassing) te verrichten en erna de sokken te dragen. Bij de eerstvolgende keer dat de woedoe verricht moet worden, veegt hij over zijn sokken als hij dit wenst.

Safwan bin Assal overleverde: Toen we op reis waren, beval de Boodschapper van Allah ons om onze Khuff drie dagen (72 uur) niet te verwijderen, behalve in een staat van Janabah (grote onreinheid), maar niet na ontlasting, urinering of slaap (kleine onreinheid). [Sunan Tirmidhi 96 (Hasan Sahih)]

4. Tijdsduur van geldigheid

De tijdsduur van geldigheid is 24 uur voor de niet-reiziger en 72 uur voor de reiziger. De tijd gaat in zodra de persoon voor de eerste keer over zijn sokken veegt in woedoe.

'Ali ibn Abu Talib overleverde: De Profeet (ﷺ) zei dat de tijdsduur voor het vegen over de sokken één dag (24 uur) is voor niet-reizigers en drie dagen (72 uur) voor reizigers. [Sahih Muslim 276a]

5. Het dient de enkel te bedekken

Het is een belangrijke voorwaarde dat de sokken je enkels bedekken. Dat is een vereiste omdat men in de woedoe de gehele voet dienen wassen, inclusief de enkels.

Het vegen over een schoen, sandalen, lederen sok of sokken van een andere stof, is alleen geldig als deze alles van de voet bedekken, dus ook de enkels.

De meerderheid van de geleerden zijn van mening dat men niet over sokken kan vegen als ze de enkels niet bedekken.

قال أبو داود: سمعت أحمد سئل على أي خف يمسح الرجل؟ قال: الذي يواري الموضع الذي يجب عليه الغسل. "مسائل أبي داود" (57) Imam Ahmad zei: "Het is pas toegestaan om over de sok te vegen als het de delen van de voet bedekt die in woedoe worden gewassen (enkel, hiel, zool enzovoorts)." [Masail Ahmad 57 bi riwayat Abi Dawud]

6. Niets van de voeten mogen zichtbaar zijn

Sommige sokken hebben gaten waardoor de huid van de voet zichtbaar wordt. Het is volgens de correcte mening niet toegestaan om dan over zulke sokken te vegen.

Het maakt dus niet uit hoe groot de scheur is. Alleen dient men wel te voorkomen de voet bloot te stellen door de scheur met een andere stof te bedekken die even dik of gelijk is aan de sok.

قال عبد اللَّه: سألت أبي عن الخف بلا عقب؟ قال: لا يمسح عليه إذا بدا من رجله شيء، لم يمسح عليه إلا أن يكون عليه جورب من هذِه الغلاظ التي تلبس بالنعال، وتثبت في الساق. قلت: فإن كان يسترخي لا يثبت؟ قال: لا يمسح حتى يكون مثل الخف. 'Abdullah overleverde: Ik vroeg mijn vader (Imam Ahmad) naar lederen sokken (khoeffayn) waarvan de hielen ontbreken. Hij (Imam Ahmad) zei: "Een persoon veegt daar niet over als er iets van zijn voet verschijnt. Hij zou er pas over kunnen vegen als hij daar een sok onder draagt die dezelfde dikte van de khoeff (lederen sok) heeft. [Masail Ahmad 125 bi riwayat 'Abdullah]

Vegen over sokken van wol, katoen of linen

We weten dat het toegestaan is om over over leren sokken (Khoeffayn) te vegen, maar hoe zit het met sokken van andere stoffen? Is het ook mogelijk om over sokken te vegen die van linen, katoen of van wol zijn gemaakt?

Er werd over leren sokken geveegd, maar ook over niet-leren sokken. Velen onder de Sahaba veegden over hun niet-leren sokken.

Imam Abu Dawud zei: "'Ali bin Abi Taalib, Ibn Mas'oud, al-Bara ibn 'Azib, Anas ibn Malik, Abu Umamah, Sahl ibn Sa'd en 'Amr ibn Huraith veegden hun jawrabayn (niet-leren sokken). Hetzelfde is ook overgeleverd over 'Umar ibn al-Khattab en Ibn 'Abbas." [Commentaar op Sunan Abu Dawud 159]

De vroegere geleerden van Islam maakten duidelijk dat je naast de Khoeffayn ook over andere sokken kunt vegen. Zo had je toen bijvoorbeeld ook sokken van katoen.

Volgens de vrome voorgangers van Islam is het dus toegestaan om over andere sokken te vegen, zolang ze maar dik zijn. Het is dus niet mogelijk om over dunne katoenen, linen of wollen sokken te vegen.

De sokken dienen dik genoeg te zijn, alleen dan is het toegestaan om erover te vegen. Het is overgeleverd door Imam Tirmidhi dat dit de mening is van Imam Ahmad, Imam Shafi'i, Sufyan al-Thawri, Ibn al-Mubarak en anderen.

Imam Tirmidhi zei: "Het is de mening van meer dan één van de geleerden. Het werd gezegd door Sufyan al-Thawri, Ibn al-Mubarak, Al-Shafi'i en Ahmad. Ze zeiden dat men over niet-leren sokken mag vegen, ook al zijn het geen sandalen, zolang ze maar dik zijn.” [Commentaar op Sunan al-Tirmidhi 99]

Het is ook geschikter voor vrouwen om dikke sokken te dragen. Dit bedekt de vorm van de zolen in en buiten het gebed. Bovendien zijn de voeten van vrouwen 'awrah in het gebed en bij non-mahram mensen.

Abu Athari schrijft over basisprincipes binnen de Islam. Hij zet zijn kritische en goed onderzochte wijze in om de correcte kennis te verspreiden.

Heb je vragen over de Islam?

Zit je met vragen waar je graag een antwoord op wilt krijgen? Stel jouw algemene of specifieke vraag over de Islam. We staan voor je klaar en geven je binnen 48 uur antwoord.

Vraag stellen