Is tekenen haram?

Tekenen van wezens met zielen en wezens zonder zielen
Is tekenen haram? | Fitrah Tawheed

Oordeel van tekenen

Er heerst een hoop onduidelijkheid over of tekenen wel of niet toegestaan is in de Islam. In dit artikel lees je de regelgeving van het tekenen van levende wezens (mensen, dieren) en niet-levende wezens (bomen, zee, landschappen).

De verschillende meningen over het tekenen:
  1. "Het is haram om levende wezens te tekenen, maar bij niet-levende wezens is dit toegestaan"
  2. "Het is toegestaan om levende wezens te tekenen voor educatieve doeleinden"
  3. "Het is volledig verboden om te tekenen, omdat dit imitatie is van de creatie"
  4. "Het is toegestaan om levende wezens te tekenen wanneer je het gezicht weglaat"
  5. "Het is toegestaan om levende wezens te tekenen, net zoals dit toegestaan is voor niet-levende wezens"

Zoals je kunt zien zijn er een aantal meningen over het tekenen. Nou is de vraag welke mening nu correct is volgens de Islam.

In dit artikel kom je te weten wat de correcte mening is over het tekenen van levende en niet-levende wezens. Je krijgt voorbeelden, citaten van Salaf Saliheen en uitleg van overleveringen te zien, zodat jij precies weet wat de correcte mening is.

Inhoud
  1. Tekenen van mensen en dieren
  2. Tekenen van bomen, landschappen, sterren en dergelijke

Tekenen van mensen en dieren

De islam verbiedt het tekenen van levende wezens die een ziel hebben. Deze wezens zijn de dieren en de mensen.

Het creëren van menselijke of dierlijke animaties, schilderijen of cartoon/anime is niet toegestaan. Men dient het afbeelden van levende wezens ten aller tijden te vermijden.

'Aisha overleverde: De Profeet (vrede zij met hem) kwam bij mij binnen terwijl er in het huis een gordijn hing met afbeeldingen van dieren. Zijn gezicht veranderde uit woede en hij greep het gordijn vast en scheurde het in stukken. De Profeet (vrede zij met hem) zei: "Mensen die zulke afbeeldingen maken, zullen op de Dag des Oordeels de zwaarste straf krijgen."" [Sahih al-Bukhari 2225]

Het tekenen, schilderen of animeren van levende wezens is dus een grote zonde in Islam. Deze daad wordt vermeden en gehaat wegens het namaken van wat Allah heeft verboden.

Sa`id bin Abu Al-Hasan overleverde: Terwijl ik bij Ibn 'Abbas was, kwam er een man die zei: "Ik verdien mijn levensonderhoud van het maken van afbeeldingen." Ibn `Abbas zei: "Ik zal je slechts vertellen wat ik van de Boodschapper van Allah (ﷺ) hoorde. Ik hoorde hem zeggen: "Wie een afbeelding maakt, zal door Allah worden gestraft totdat hij er leven in stopt, en hij zal nooit in staat zijn om dat te doen." Na dit te horen raakte de man van streek. Ibn `Abbas had toen medelijden met hem en zei: "Als je erop staat om afbeeldingen te maken, raad ik je aan om afbeeldingen te maken van bomen en andere niet-levende objecten." [Sahih al-Bukhari 2225]

De man haalde zijn inkomen uit het maken van afbeeldingen. Hij zou in de ogen van sommigen een sterke reden hebben om dat dan voort te zetten, maar Ibn Abbas was hier op tegen door de revelatie te volgen.

Hetzelfde geldt dus ook voor hobbyisten die het leuk vinden om mensen of dieren te tekenen. Het kan voelen als een gemis, en dat is een test van Allah. De moslim dient dan deze hobby op te geven, en met de wil van Allah wordt dit beloont met een grote beloning.

Salaf Saliheen over tekenen

[٢٠٥٤٧] أخبرنا عَبْدُ الرَّزَّاقِ، عَنْ مَعْمَرٍ، عَنْ بَعْضِهِمْ، أَنَّ رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِ * ابْنِ مَسْعُودٍ نَظَرَ إِلَى رَجُلٍ صَوَّرَ فِي الْأَرْضِ عُصفُورًا فَضَرَبَ يَدَهُ.
كتاب المصنف - عبد الرزاق [٢٠٥٤٧]

Ma'mar overleverde: "Een van de vrienden van Ibn Mas'oud sloeg een man op de hand toen hij hem een vogel op de grond zag tekenen." [Musannaf Abdurrazzaaq Hadith 20547]

(3) حدثنا أبو بكر قال حدثنا ابن فضيل عن ليث قال: رأيت سالم بن عبد الله متكئا على وسادة حمراء فيها تماثيل فقلت له فقال: إنما يكره هذا لمن ينصبه ويصنعه.
المصنف - ابن أبي شيبة الكوفي - ج ٦ - الصفحة ٨٤

Layth ibn Sa'd overleverde: "Ik zag Salim ibn Abdullah (kleinzoon van Umar ibn al-Khattab) op een rode kussen leunen waarop een afbeelding stond, dus ik vroeg hem daarover. Hij vertelde me toen: "Dit wordt alleen afgekeurd voor degenene die objecten met afbeeldingen eert of het maakt."" [Musannaf Ibn Abi Shaybah 6/84]

De Salaf Saliheen bezaten objecten waarop afbeeldingen stonden. Zij zouden deze objecten in huis hebben en hekel hebben aan gordijnen en andere opgehezen objecten waarop afbeeldingen stonden.

Het is toegestaan objecten met afbeeldingen te hebben wanneer deze niet worden geëerd. Denk bijvoorbeeld aan tapijt, kussens en andere objecten langs de grond. Engelen komen niet binnen wanneer er afbeeldingen in huis staan die een geëerde positie krijgen (gordijnen, schilderijen, beeldjes etc).

De hoofd weglaten in tekeningen

Het is toegestaan mensen of dieren te tekenen wanneer het hoofd wordt weggelaten. Het hoofd wordt gezien als een bron van leven waardoor het niet is toegestaan dit af te beelden.

(14) حدثنا أبو بكر قال حدثنا ابن علية عن أيوب عن عكرمة قال: إنما الصورة الرأس، فإذا قطع فلا بأس.
المصنف - ابن أبي شيبة الكوفي - ج ٦ - الصفحة ٨٥

'Ikrimah zei: "De afbeelding van het hoofd is hetgeen waar het om gaat. Als dat weggelaten wordt, dan is er geen probleem." [Musannaf Ibn Abi Shaybah 6/85]

Tekenen van bomen, landschappen, sterren en dergelijke

In de islam is het toegestaan om wezens te tekenen die geen ziel hebben. Dit zijn bloemen, bomen, objecten, wolken etc.

Sa`id bin Abu Al-Hasan overleverde: Terwijl ik bij Ibn 'Abbas was, kwam er een man die zei: "Ik verdien mijn levensonderhoud van het maken van afbeeldingen." Ibn `Abbas zei: "Ik zal je slechts vertellen wat ik van de Boodschapper van Allah (ﷺ) hoorde. Ik hoorde hem zeggen: "Wie een afbeelding maakt, zal door Allah worden gestraft totdat hij er leven in stopt, en hij zal nooit in staat zijn om dat te doen." Na dit te horen raakte de man van slag. Ibn `Abbas had medelijden met hem en zei: "Als je erop staat om afbeeldingen te maken, raad ik je aan om afbeeldingen te maken van bomen en andere niet-levende objecten." [Sahih al-Bukhari 2225]

Er is niets mis met het afbeelden van niet-levende objecten. Denk bijvoorbeeld aan meubilair, gebouwen, sterren, water, maan etc.

Schilders, tekenaars en animeerders kunnen zich dus focussen op deze objecten om op een toegestane wijze hun hobby of werk uit te oefenen.

Abu Athari schrijft over basisprincipes binnen de Islam. Hij zet zijn kritische en goed onderzochte wijze in om de correcte kennis te verspreiden.

Heb je vragen over de Islam?

Zit je met vragen waar je graag een antwoord op wilt krijgen? Stel jouw algemene of specifieke vraag over de Islam. We staan voor je klaar en geven je binnen 48 uur antwoord.

Vraag stellen