In islam betekent Takfir het uitsluiten van een groep of individu uit de religie. Als er op iemand of een groep Takfir wordt uitgesproken, betekent dit dat ze als ongelovigen worden beschouwd. Een persoon wordt ongelovig door grote Shirk of grote Kufr te verrichten.
Takfir is een belangrijk onderdeel van de Islam, maar kan soms verkeerd worden gebruikt door extremistische groepen om haat en geweld te verspreiden. Deze groepen worden ook wel Takfiri's genoemd.
Het is echter een misvatting dat Takfir afkomstig is van de Khawarij, hoewel het verkeerd toepassen van Takfir wel wordt geassocieerd met deze groep. In de islam is het oordelen van anderen op basis van hun uiterlijke verschijning wel een essentieel onderdeel.
In de islam is het verrichten van Takfir een essentieel onderdeel. Het zorgt er namelijk voor dat er een onderscheiding wordt gemaakt tussen gelovigen en ongelovigen.
Elke moslim is verplicht onderscheid tussen gelovigen en ongelovigen te maken. Het is daarom verplicht om Takfir te verrichten wanneer hier genoeg sterke bewijzen voor zijn.
Het verrichten van Takfir behoort tot de onderdelen van Tawheed. Een persoon kan geen moslim zijn zonder een pleger van grote Shirk als ongelovig te bestempelen.
Het verrichten van Takfir is een onderdeel van Kufr bi Taghut, het verwerpen van valse goden. Met Kufr bi Taghut verwerpt de moslim alle afgoden inclusief haar volgers.
Het concept van Takfir is waar de Boodschappers allemaal mee kwamen. Ze nodigden hun volk uit Allah te aanbidden en de valse goden te verwerpen. Daarnaast maakten zij onderscheid tussen de gelovigen en ongelovigen. Het verrichten van Takfir is dus ook iets wat alle Boodschappers deden.
En (gedenk) toen Ibrahim tegen zijn vader Azhar zei: “Neem je afgodsbeelden tot goden? Waarlijk, Ik zie dat jij en je volk een grote fout maken.”
(6:74 Quran)
Voorwaar, er was een uitmuntend voorbeeld voor jullie in Ibrahim en degenen die met hem waren, toen zij tegen hun volk zeiden: “Waarlijk, wij zijn niet verantwoordelijk voor jullie en voor wat jullie naast Allah aanbidden. Wij geloven jullie niet en er is tussen jullie en ons een vijandschap en haat ontstaan, voor altijd, tot jullie alleen in Allah geloven.”
(60:4 Quran)
Een persoon kan geen moslim zijn zonder Takfir te verrichten. Dat zou anders betekenen dat hij de ongelovigen zoals Christenen, Joden en anderen niet als ongelovig ziet.
Door geen Takfir te verrichten ga je ook tegen de Woorden van Allah, omdat Hij het verrichten van Takfir heeft bevolen te doen.
Ibrahim ging naar Sarah en zei: "O Sarah! Er zijn geen gelovigen op het oppervlak van de aarde behalve jij en ik."
(Sahih al-Bukhari Volume 4, Book 55, Hadith 578)
Er bestaan twee vormen van Takfir, namelijk persoonlijke en algemene Takfir. Het is verplicht om deze vormen van Takfir te praktiseren.
Deze vormen van Takfir komen voor in de Quran en overleveringen van de Profeet (ﷺ). De moslim praktiseert de vormen van Takfir wanneer dit toepasselijk wordt.
Bij persoonlijke Takfir spreekt een persoon direct uit of overtuigt zich ervan dat een andere persoon ongelovig is. Een Moslim kan deze vorm van Takfir verrichten als hij een andere persoon ziet die grote Shirk of grote Kufr pleegt.
Er zijn voorbeelden uit de geschiedenis van de profeten die hun volk oordeelden op basis van hun geloof. Ook is het bekend onder de vrome voorgangers (Salaf Saliheen) dat dit een belangrijke daad is.
Zullen Wij dan de moslims dan als misdadigers behandelen?
(68:35 Koran)
Wat scheelt jullie? Hoe oordelen jullie?
(68:36 Koran)
Algemene Takfir is het verrichten van Takfir op een groep mensen op basis van haar realiteit. Wanneer een groep zich in ongeloof verkeert, dan verricht de moslim algemene Takfir en ziet de leden van die groep als ongelovigen.
Deze vorm van Takfir is dus een generalisatie van mensen. Wanneer de meerderheid van een land of groep ongelovig is, dan wordt er vanuit gegaan dat iedereen in ongeloof verkeert, totdat het duidelijk wordt dat een persoon hier niet tot behoort.
Dit concept van generalisatie heet in het Arabisch "Takfir 'Aamma" of "Hukm Dar". Een moslim dient dus te generaliseren wanneer hij bewust is van de realiteit. Algemene Takfir kent een plek in de islam omdat de Boodschappers dit praktiseerden.
Welnee, deze vorm van Takfir is niet extremistisch. Het is een vorm van Takfir dat gepraktiseerd werd door de Boodschappers van islam en velen onder de Sahaba.
Sommigen associëren deze vorm van Takfir met de Takfiri groepering van Khawarij. Een van de verschillen met het Soennisme en de Khawarij in het praktiseren van algemene Takfir, is dat het Soennisme deze vorm van Takfir praktiseert zonder anderen aan te vallen, terwijl de Khawarij dit wel doen. Deze overtuiging van de Khawarij is extremistisch en ver verwijderd van de Boodschap van Islam.
Abu Huraira overleverde:
Profeet Ibrahim vertelde geen leugen behalve bij drie gelegenheden. Tweemaal omwille van Allah toen hij zei: "Ik ben ziek", en hij zei: "(ik heb dit niet gedaan), de grote afgod heeft het gedaan." De (derde was) dat Ibrahim en Sarah (zijn vrouw) op reis gingen, toen ze voorbij (het grondgebied) gingen van een tiran. Iemand zei tegen de tiran: "Deze man (dat wil zeggen Ibrahim) wordt vergezeld door een zeer charmante dame." Dus hij stuurde Ibrahim naar hem en vroeg hem over Sarah, zeggende: "Wie is deze dame?" Ibrahim zei: "Zij is mijn zus." Ibrahim ging naar Sarah en zei: "O Sarah! Er zijn geen gelovigen op het oppervlak van de aarde behalve jij en ik. Deze man vroeg me naar jou en ik heb hem verteld dat jij mijn zus bent, dus spreek mijn verklaring niet tegen."
(Sahih al-Bukhari Volume 4, Book 55, Hadith 578)
Hier zien we dat Ibrahim 'alayhi salam de gehele wereld excommuniceerde vanwege de realiteit van die tijdperk. De meerderheid van de mensen waren toen namelijk afgodenaanbidders.
De profeet Lot leefde tijdens die uitspraak van Profeet Ibrahim. Bedoelde Ibrahim ook dat Loet 'alayhi salam tot de ongelovigen behoorde? Welnee, Ibrahim 'alayhi salam maakte een generalisatie.
Asma bint Abi Bakr (dochter van Abu Bakr) overleverde:
Ik zag Zayd ibn 'Amr bin Nufail (vroege vriend van de boodschapper Mohammed (ﷺ)) met zijn rug tegen de Ka'ba staan en zei: "O volk van Quraish! Bij Allah, niemand onder jullie is op de religie van Ibrahim (monotheïsme) behalve ik."
Sahih al-Bukhari Boek 63, Hadith 53 (Hoofdstuk van de Ansar)
Hier zien we dat een vroege vriend van de profeet de algemene vorm van Takfir op Quraysh verrichtte. Het volk stond bekend in het aanbidden van valse goden terwijl ze tegelijkertijd de religie van Ibrahim (Hanif) beweerden aan te hangen.
Zayd ibn 'Amr merkte dat de religie Hanif niets te maken had met wat de afgodenaanbidders van Quraysh deden, dus excommuniceerde hij het volk.
Tijdens de uitspraak leefde Mohammed (ﷺ) als een monotheïst zonder revelatie van profeetschap, pas na de dood van Zayd ibn 'Amr werd Mohammed (ﷺ) door Allah verkozen als laatste profeet.
Dus bedoelde Zayd ibn 'Amr hier dat Mohammed (ﷺ) ook tot de afgodenaanbidders hoorde? Welnee, Zayd maakte een generalisatie en was op de hoogte dat zijn vriend Mohammed (ﷺ) zich op het monotheïsme (Hanif) bevond.
Abu Bakr radiyAllahu 'anhu zei aan het begin van Al-Riddah oorlogen: "Waarlijk, de aarde is vandaag ongelovig."
(Tarikh al-Tabari 3/245 en al-Bidayah wa Nihaya 9/441)
Toen de valse profeet Musaylima veel invloed had op de mensen en veel moslims afvallig werden door in hem te geloven, besloot Abu Bakr radiyAllahu 'anhu om de afvalligen te bestrijden in de oorlogen Al-Riddah (oorlog tegen afvalligheid). Ook merkte Abu Bakr op dat er mensen waren die weigerden om Zakaat te betalen.
Hoewel er veel metgezellen op aarde waren, betekende dit niet dat Abu Bakr radiyAllahu 'anhu ook de metgezellen excommuniceerde. De uitspraak kan worden geïnterpreteerd als een generalisatie van de realiteit van die tijd, namelijk dat de meerderheid van de wereld ongelovig was.
Er bestaat ook zoiets als ketting Takfir, waarbij iemand die geen Takfir uitspreekt over een andere persoon als ongelovig wordt beschouwd. Dit betekent bijvoorbeeld dat als een moslim geen Takfir verricht op iemand die afgoden aanbidt, hijzelf ook als ongelovig wordt beschouwd.
Dit concept van Takfir is van de islam en dit werd door velen onder de Salaf Saliheen gepraktiseerd. Het is zelfs een daad waar geen meningverschil onder bestaat.
Yahya ibn Half al Muqri zei:
"Ik ging naar al Kufa en ontmoette Abu Bakr ibn 'Ayash en ik vroeg hem wat hij dacht van de mensen die zeggen dat de Koran geschapen is. Hij antwoordde dat degene die dat zegt een ongelovige is en dat iedereen die zijn ongelovigheid in twijfel trekt of niet verklaart dat die persoon ongelovig is, ook ongelovig is.
Hij (Abu Bakr ibn 'Ayash) zei vervolgens: "Zijn de Joden en Christenen en degenen die twijfelen aan hun ongelovigheid niet allen ongelovigen? Dus wie twijfelt aan dat zij (die zeggen dat de Quran geschapen is) ongelovigen zijn, is net zo ongelovig als degene die zegt dat de Quran geschapen is."
[Masail Harb 3/1129]
Ketting Takfir is een geaccepteerde praktijk binnen de Islam, hoewel sommigen denken dat het afkomstig is van de Hazimi-beweging. Het is wel belangrijk om te onthouden dat alleen omdat de Hazimi's ook ketting Takfir uitoefenen, dit het concept niet meteen fout maakt.
De Hazimi's koppelen vaak haat en geweld aan het uitoefenen van Takfir, wat hen extremisten maakt. Echter, de juiste manier om Takfir te verrichten is zonder haat of geweld te uiten.
Moslims dienen zich altijd goed te gedragen in elk land, vooral wanneer dat land hen de vrijheid en veiligheid biedt om hun religie te belijden.
Er is geen twijfel dat het uitoefenen van Takfir een verplichting is voor moslims om hun geloof te behouden. Maar hoe moeten moslims Takfir uitoefenen?
Volgens de islam moeten moslims anderen beoordelen op wat zichtbaar is, omdat alleen Allah weet wat er in de harten van mensen is.
Persoonlijke Takfir is wanneer je iemand als ongelovig bestempelt na het begaan van een ernstige daad van grote Shirk of grote Kufr. Dit gebeurt op basis van wat zichtbaar is; als je iemand ziet die een daad van ongeloof pleegt, dan kun je hem of haar als ongelovig beschouwen.
'Umar bin Al-Khattab overleverde:
"Tijdens het leven van de Profeet van Allah werden mensen beoordeeld op basis van openbaringen, maar nu zijn er geen openbaringen meer. We beoordelen nu mensen op basis van wat ze publiekelijk doen. Dus we vertrouwen en bevoordelen mensen die goede dingen doen, en we hoeven ze niet te verantwoorden voor wat ze in het geheim doen, want Allah zal ze daarover oordelen. Maar we zullen iemand niet vertrouwen of geloven als die ons een slechte daad laat zien, zelfs als hij beweert dat zijn intenties goed waren."
(Sahih al-Bukhari Book 48 Hadith 809)
Het oordelen van anderen gebeurt inderdaad op basis van wat zichtbaar is. Mensen oordelen van nature om zichzelf te beschermen tegen kwaad. Dit geldt ook voor het uitoefenen van Takfir; het komt van nature, dankzij de Fitrah (natuurlijke aanleg).
Bijvoorbeeld, je hoeft niet twee keer na te denken over of iemand ongelovig is als die een standbeeld aanbidt.
Een moslim mag persoonlijke Takfir alleen verrichten wanneer de bewijzen duidelijk zijn en aangeven dat een daad inderdaad grote Shirk of Kufr is. Je mag iemand niet als ongelovig bestempelen alleen omdat je die persoon niet mag.
Het verrichten van persoonlijke Takfir kan gevaarlijk zijn als het zonder geldige reden wordt gedaan, dus het is belangrijk om hier altijd voorzichtig mee om te gaan.
De profeet (ﷺ) zei:
"Wanneer een man zijn broeder een ongelovige bestempeld, keert dat in ieder geval tot één van hen terug. Ofwel is de beschuldigde zoals beweerd een ongelovige, of de excommunicatie keert terug naar de verrichter.
[Sahih Bukhari 5753]
Het is belangrijk om te onthouden dat het verrichten van persoonlijke Takfir zonder geldige redenen ervoor kan zorgen dat je zelf ongelovig wordt.
Een voorbeeld van een ongeldige reden is het bestempelen van iemand als ongelovig vanwege een zonde. De geloofsleer van de Khawarij houdt in dat anderen als ongelovig worden bestempeld op basis van een zonde, maar dit is niet in overeenstemming met de Islam.
We moeten altijd bewijzen hebben voordat we iemand als ongelovig kunnen bestempelen, en het is niet toegestaan om iemand te oordelen zonder voldoende bewijs.
Het is belangrijk om te onthouden dat voordat je algemene Takfir verricht, je de realiteit van de mensen moet kennen. Dit betekent dat het essentieel is om te weten hoe een groep mensen zich gedraagt en wat hun overtuigingen zijn.
Als je bekend bent met de realiteit van een groep mensen en dat ze massaal ongelovig zijn, dan kun je algemene Takfir verrichten door de groep als ongelovig te verklaren.
Door een groep als ongelovig te verklaren, verricht je ook Takfir op haar leden. Elk lid van de groep wordt dan als ongelovig gezien, tenzij die persoon zich van de groep onderscheidt door specifieke tekenen van het behoren tot de islam te vertonen.
Bijvoorbeeld, als een land massaal Shirk pleegt door te stemmen, kan een moslim de hele groep als ongelovig bestempelen. Maar als er een gelovige binnen die groep is die zich van de meerderheid distantieert door openlijk te verklaren dat hij of zij tot de islam behoort, dan kan die persoon als moslim worden gezien en wordt hij of zij niet meegenomen in de generalisatie van de groep.
Het is belangrijk voor een moslim om te voorkomen dat algemene Takfir op de verkeerde manier wordt verricht.
Een voorbeeld van verkeerde uitvoering is het bestempelen van een groep of volk als ongelovig vanwege een zonde die ze plegen, zoals het drinken van alcohol, financieel bedrog, moord of Zina. Dit is de geloofsleer van de Khawarij.
Het verklaren van iemand als moslim op basis van het uitvoeren van Islamitische rituelen, zoals het gebed of de vredesgroet, kan in sommige gevallen verkeerd zijn. Dit komt omdat alle groeperingen deze rituelen uitvoeren, terwijl ze niet altijd moslims zijn.
Daarom is het belangrijk om naar andere factoren te kijken, zoals de geloofsovertuigingen en de manier waarop iemand Tawheed toepast, voordat een persoon als moslim kan worden beschouwd in de context van algemene Takfir.
Ketting Takfir is een complex concept binnen de islam waarbij mensen die niet excommuniceren van een ongelovige of polytheïst als ongelovig worden beschouwd. De belangrijkste reden hiervoor is om te zorgen dat de islam zuiver wordt gepraktiseerd.
Als je een polytheïst niet excommuniceert, dan verval je zelf in ongeloof. Daarom is het belangrijk om Takfir te verrichten op mensen die grote Shirk begaan, zodat we ons kunnen houden aan de principes van de Islam.
Er zijn sommige daden van grote Kufr die alleen bekend zijn via revelatie, zoals het verlaten van het gebed of het toestaan van iets dat haram is in Islam. Het is niet juist om ketting Takfir toe te passen op deze daden, omdat deze daden een tegenbewijs (Hujjah) vereisen.
Echter, ketting Takfir kan wel toegepast worden op ongeloof die de Fitrah automatisch herkent, zoals het uitschelden van Allah, het spotten met de religie, of het maken van wetten naast Allah.
Een moslim mag geen ketting Takfir verrichten op iemand die onbewust is van de ongeloof die een ander heeft verricht.
Wil je testen hoeveel je van Takfir afweet? Met de kleine quiz van vijf vragen krijg je daar een beter beeld van.
Abu Athari schrijft over basisprincipes binnen de Islam. Hij zet zijn kritische en goed onderzochte wijze in om de correcte kennis te verspreiden.
Zit je met vragen waar je graag een antwoord op wilt krijgen? Stel jouw algemene of specifieke vraag over de Islam. We staan voor je klaar en geven je binnen 48 uur antwoord.
Vraag stellen
