De Islam is een religie dat de menselijke aard in acht neemt. Allah is op de hoogte van de emoties die mensen ervaren. Zo heeft verdriet een plek in de Islam en is het niet afgeraden dit te ervaren.
Er zijn verschillende verhalen van Islam waarin we terugzien dat er sprake was van verdriet. Deze verhalen bieden validatie dat het oké is om verdriet te ervaren. Zo heeft de Profeet (ﷺ) dit ervaren, zijn Sahaba en de geleerden ná hen.
Het is een natuurlijke emotie om verdrietig te zijn. Zo gebeurt dit bij een ongeval, trauma, onrecht en verschillende andere situaties.
Moslims worden bovendien van hun zondes vergeven wanneer zij een moeilijke situatie, verdriet of zorgen ervaren.
De Profeet (ﷺ) zei:
"Nooit wordt een gelovige getroffen door ongemak, moeilijkheden, ziekte, verdriet en zelfs zorgen, behalve dat zijn zonden daardoor worden vergeven."
[Sahih Muslim 2573]
Bij verdriet komt die gedachte vaak automatisch je te binnen schieten, ook als je dit probeert tegen te houden. Het is een gedachte dat een logische of redelijke reden probeert te bedenken waarom je pijn lijdt.
Allah test iedereen met een calamiteit of moeilijkheid dat voor verdriet zorgt. In werkelijkheid wilt Hij het beste voor de mensen. Dat uit Hij in verschillende verzen van de Quran.
Allah wenst voor jullie het gemakkelijke en Hij wenst niet voor jullie het ongemak.
[2:185 Quran]
Allah wenst (de last) voor jullie te verlichten; en de mens is zwak geschapen.
[4:28 Quran]
Het kan soms zo moeilijk worden dat je voelt dat het buiten je vermogen valt om ermee te handelen. Dat gebeurt wanneer de test zeer zwaar voor je is. Allah geeft de boodschap dat niemand buiten zijn vermogen wordt getest.
Allah belast niemand boven zijn vermogen.
[2:286 Quran]
Er zijn verschillende manieren om met verdriet om te gaan. Zo zijn er goede en slechte manier om dit te behandelen. Het komt vaak voor dat mensen verdriet proberen te negeren, waardoor het tot een depressie kan leiden.
De Islam adviseert elke moslim zijn of haar verdriet te behandelen. Dit wordt onder andere gedaan door het met gedenking van Allah te verlichten. Dat is alleen niet de oplossing die de Islam bij verdriet naar voren brengt.
Velen denken dat het verhogen van Imaan, gedenking van Allah of het verrichten van smeekbedes de oplossing is voor verdriet. Dit is niet altijd het geval, omdat verdriet een emotionele reactie is, en zo een emotionele oplossing vereist.
Maar hoe behandel je deze emotionele reactie met een emotionele oplossing? Wat is die oplossing? Dit leggen we je graag verder uit.
Allereerst is het belangrijk om vast te stellen wat de oorzaak van je verdriet is. Dit kunnen verschillende dingen zijn.
De oorzaak van je verdriet bepaalt hoe intensief je het zult ervaren. Dit zal er dan voor zorgen dat je er bijvoorbeeld langer mee zal zitten.
Het aankaarten van de oorzaak zal je veel duidelijkheid bieden. Op die manier kun je het gerichter benaderen. Verdiet is een emotionele reactie op een zware gebeurtenis. Elk persoon ervaart een gebeurtenis anders. Op sommigen heeft het meer impact doordat gevoeligheid er een rol in speelt.
De volgende stap is om jezelf de ruimte te bieden jouw verdriet te ervaren. Het is dus de bedoeling dat je je verdriet uit en dit de ruimte geeft die het verdient.
Om je verdriet de ruimte te kunnen geven, is het soms even nodig dagelijkse taken te pauzeren. Op die manier geef je jezelf de tijd en ruimte om je verdriet te ervaren.
Het ervaren van verdriet is een onderdeel van de verlossing van pijn die je draagt. Je vermindert zo de negatieve energie en stress in je lichaam.
Door je verdriet te ervaren maak je de deuren open om de gebeurtenis minder effect op je te laten hebben. Je draagt op die manier niet meer zo veel pijn als de persoon die zijn of haar verdriet negeert.
Een natuurlijke handeling is dat we bij verdriet naar vertrouwden neigen. Het is verlichtender je verhaal met een ander te delen. Het uiten waar je mee zit, werkt verlichtend en verhelderend, omdat dit de stress en pijn vermindert.
Het begrip en compassie die de vertrouwde persoon je dan biedt, zorgt ervoor dat je diezelfde aanpak voor jezelf integreert. En dat is dan de volgende stap: compassie voor jezelf.
We neigen vaak onszelf te oordelen nadat we een negatieve gebeurtenis hebben ervaren. Dat komt vaak automatisch, maar met een negatief gevolg. Wanneer je jezelf oordeelt, dan open je de deuren voor een onnodige schuldgevoel of kritiek.
Wat compassie doet, is dat het je situatie bekijkt zonder jezelf negatief te oordelen. Het is een neutrale kijk die onnodige kritiek of schuldgevoel verwijdert.
Het is namelijk zo dat we niet altijd controle hadden op wat we meemaakten. Je kunt er bijvoorbeeld niets aan doen als je een dierbare hebt verloren of wanneer je onrecht is aangedaan.
Natuurlijk zijn er ook situaties waarbij je de mogelijkheid had om iets te veranderen. Denk bijvoorbeeld aan het falen van school of ontslag. Daar hebben we enige controle over, maar als het onrechtvaardig gebeurde niet. Dan is het een kwestie van acceptatie dat onrecht is aangedaan.
We neigen soms onszelf vaak meer kritiek te geven dan nodig is. Dat zal al snel resulteren dat we het proces van herstelling onderbreken.
De doelstelling van het bieden van compassie, is om jezelf niet neer te halen en zacht op jezelf te zijn. We bezitten niet over volledige controle, dus die gedachte dienen we dan ook los te laten.
Tuurlijk, als je een ander onrecht hebt aangedaan, dan dien je de schuld te leggen waar dat hoort (bij jezelf). Je dient het dan met diegene op te lossen.
Men kan verdriet onder andere verwerken door smeekbedes uit te voeren. Er zijn verschillende Ad'iyaa (meervoud van Du'a) overgeleverd. Deze werden door de Profeet (ﷺ) en zijn metgezellen uitgevoerd.
De smeekbedes zijn bedoeld als een vorm van verlichting, gedenking van Allah en een potentiële verlossing van verdriet, moeilijkheden en meer.
Men kan zich niet van verdriet lossen door slechts smeekbedes uit te voeren. Het is de bedoeling dat je de kern van de kwestie benadert en daarnaast smeekbedes verricht.
Ibn Abbas overleverde:
De Profeet (ﷺ) zei in tijden van moeilijkheden het volgende: "Er is geen God dan Allah, de Alwetende, de Verdraagzame. Er is geen God dan Allah, de Heer van de Grote Troon. Er is geen God dan Allah, Heer van de hemelen, de aarde en de Edele Troon."
[Sahih al-Bukhārī 7426, Sahih Muslim 2730]
De Profeet (ﷺ) zei:
"O Allah, ik zoek toevlucht bij U tegen zorgen en verdriet, tegen onvermogen en luiheid, tegen lafheid en gierigheid, tegen zware schulden en tegen oppressie van mensen."
[Sahih al-Bukhari 6369]
Er zijn verschillende Islamitische verhalen die aanduiden dat er sprake was van verdriet. Deze verhalen geven validatie aan elke moslim die met verdriet te kampen heeft.
Deze verhalen geven je inzicht en begrip over het feit dat verdriet een natuurlijke reactie is. De Profeet maakte veel dingen mee in zijn leven. Zo verloor de Profeet () bijvoorbeeld zijn eerste vrouw Khadija en zijn geliefde oom Abu Talib in dezelfde jaar.
Dit verhaal was een zeer zware periode in het leven van de Profeet (ﷺ), ook wel bekend als 'Aam al-Huzn (jaar van verdriet). Hij verloor zijn eerste vrouw Khadija. Zij was de eerste persoon die in zijn profeetschap geloofde.
Khadija steunde de Profeet (ﷺ) in moeilijke tijden. Zij maakte het mee toen de Profeet (ﷺ) voor het eerst revelatie kreeg. Khadija was voor 25 jaar getrouwd met de Profeet (ﷺ). Zij stierf toen de Profeet (ﷺ) vijftig jaar oud werd.
Na de overlijdenis van Khadija, overlad Abu Talib: de geliefde oom van de Profeet (ﷺ). Abu Talib had een geëerde positie binnen het volk van Quraysh.
Hij had door zijn positie macht om zijn neefje Mohammed van tegenstanders te beschermen. De Profeet (ﷺ) verloor deze bescherming toen Abu Talib overlad, gestorven op de religie van zijn voorvaders.
Khadija en Abu Talib stierven in dezelfde jaar. Na de dood van Khadija, volgden verschillende moeilijkheden. Zij bood de Profeet comfort en hulp in zijn profeetschap. Met de dood van Abu Talib, verloor hij een support in zijn persoonlijke leven en bescherming tegen Quraysh.
De dood van Abu Talib was ongeveer drie jaar voordat de Profeet naar Medina emigreerde. Gedurende die tijd grepen Quraysh de kans om de Profeet schade te berokkenen.
Een man van de Quraysh gooide aarde op het hoofd van de Profeet (ﷺ). Hij keerde terug naar zijn huis waarin hij zijn dochter tegenkwam. Ze huilde terwijl ze de aarde van het hoofd van de Profeet (ﷺ) verwijderde, waarop de Profeet (ﷺ) zei: "Huil niet oh dochter van me, Allah zal je vader beschermen. Zij (Quraysh) hadden nooit de moed gehad mij schade te berokkenen totdat Abu Talib stierf."
[Sierah van Ibn Hisham, "dood van Khadija en Abu Talib"]
De Profeet (ﷺ) verloor veel van zijn kinderen gedurende zijn leven. Van deze kinderen overlad de zoon Ibrahim.
We zien in dit verhaal dat ook de Profeet geraakt werd door beproevingen. Dit bewijst zijn menselijke aard en valideert de ervaring van verdriet in de leven van een moslim.
Anas bin Malik overleverde:
We gingen met de Boodschapper van Allah (ﷺ) naar de smid Abu Saif, en hij was de echtgenoot van de zoogvrouw van Ibrahim (de zoon van de Profeet). Allah's Boodschapper (ﷺ) nam Ibrahim en kuste hem en rook hem.
Later gingen we weer naar Abu Saif's huis en op dat moment nam Ibrahim zijn laatste adem, en de ogen van Allah's Boodschapper (ﷺ) begonnen tranen te vergieten. `Abdur Rahman bin `Auf zei: "O Allah's Boodschapper, zelfs u huilt!" De Boodschapper van Allah (ﷺ) zei: "O Ibn 'Auf, dit is genade."
Toen huilde de Boodschapper van Allah (ﷺ) nog meer en zei: "De ogen vergieten tranen en het hart treurt, en we zullen niet zeggen behalve wat onze Heer behaagt, o Ibrahim! We treuren inderdaad door je verlating."
[Sahih al-Bukhari 1303]
Tijdens de profeetschap van Mohammed (ﷺ), werd de revelatie tijdelijk gestopt. Dit gebeurde voor een tijdje waardoor de Profeet (ﷺ) bezorgd en bedroefd raakte.
De ongelovigen van Quraysh probeerde hem in die tijd neer te halen. Zo zeiden ze dat Allah de revelatie pauzeerde omdat Hij hem haatte.
De tegenstanders probeerden alles om de Profeet (ﷺ) bedroefd te maken. Zij zeiden: "Als deze revelatie echt van Allah kwam, dan zou het opeenvolgend zijn (zonder pauzering), maar Allah haat hem en heeft hem in de steek gelaten."
De Profeet (ﷺ) werd bedroefd door de woorden van Quraysh en hoe ze hem behandelden. Hierna eindigde de pauzering en bracht Allah weer revelatie.
Ibn Ishaaq (eerste Islamitische historicus) zei:
"Toen stopte de openbaring voor een tijdje, waarop de Boodschapper van Allah (ﷺ) zich zorgen maakte en bedroefd werd. Toen bracht Djibriel hem Soerat ad-Duha, waarin zijn Heer, Die hem zo had geëerd, zwoer dat Hij hem niet was vergeten en hem niet haatte."
[Sierah Ibn Hishaam (1/225)]
Abu Athari schrijft over basisprincipes binnen de Islam. Hij zet zijn kritische en goed onderzochte wijze in om de correcte kennis te verspreiden.
Zit je met vragen waar je graag een antwoord op wilt krijgen? Stel jouw algemene of specifieke vraag over de Islam. We staan voor je klaar en geven je binnen 48 uur antwoord.
Vraag stellen
